สามีภริยาที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสถือว่าไม่ใช่สามีภริยากันตามกฎหมาย  ดังนั้นความผูกพันกันในเรื่องทรัพย์สินที่ทำมาหาได้ร่วมกันก็ต้องบังคับตามกฎหมายเรื่องกรรมสิทธิ์ร่วมกัน  ซึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1357 ได้กำหนดให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้เป็นเจ้าของร่วมกันมีส่วนเท่ากัน  ซึ่งก็เป็นเพียงการสันนิษฐานเบื้องต้นของกฎหมายเท่านั้น  แต่หากความเป็นจริงเป็นการทำมาหาได้เพียงคนเดียวหรือมีส่วนทำมาหามากกว่าแล้วก็ย่อมมีสิทธิในทรัพย์สินนั้นตามสัดส่วนการทำมาหาได้ด้วยไม่ใช่เรื่องต้องแบ่งคนละครึ่งเสมอไป  คดีในลักษณะดังกล่าวก็เป็นเรื่องที่กล่าวอ้างว่าตนเองได้ทำมาหาได้เพียงฝ่ายเดียวหรือมีจำนวนเยอะกว่าจึงขอแบ่งทรัพย์สินเป็นของตน  จำเลยที่ถูกฟ้องก็จะต่อสู้ว่าทรัพย์สินดังกล่าวตนเองมีส่วนหามาเพียงลำพังหรือมีส่วนหามาด้วยจะฟ้องคดีเอาคนเดียวไม่ได้ ศาลก็มีหน้าที่ต้องวินิจฉัยคดีว่าฝ่ายใดทำมาหาได้มากกว่ากันเพียงไร  ปัญหาที่เกิดส่วนมากอีกเช่นเดียวกันคือทรัพย์สินมีชื่ออีกฝ่ายถือกรรมสิทธิ์หรือมีการโยกย้ายทรัพย์สินให้บุคคลภายนอก  ซึ่งก็ต้องฟ้องคดีขอเพิกถอนหรือดำเนินคดีอาญาที่เกี่ยวข้องกันต่อไปหรือต้องนำสืบว่าการมีชื่อถือกรรมสิทธิ์นั้นเป็นเพียงการมีชื่อครอบครองแทนกันเท่านั้นหาใช่ยกกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินให้โดยสิ้นเชิง  กรณีตามตัวอย่างเป็นเพียงบางกรณีที่เกิดขึ้นจริงในศาลปัจจุบัน  ดังนั้นเมื่อร่วมหัวจมท้ายกันแล้วในเรื่องการแบ่งทรัพย์สินเมื่อเลิกร้างกันก็ควรต้องเป็นไปอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรมด้วย  หากเห็นว่าตนเองได้รับความเสียหายไม่ได้รับทรัพย์สินหรือได้รับน้อยสมควรก็ต้องขอพึ่งบารมีศาลฟ้องคดีบังคับต่อไป  นอกจากนี้ยังต้องร้องขอต่อศาลเพื่อให้คุ้มครองชั่วคราวห้ามจำหน่ายจ่ายโอนทรัพย์ หรืออายัดทรัพย์ไว้ก่อนระหว่างการพิจารณาคดีด้วยเพื่อป้องกันการโยกย้ายจำหน่ายทรัพย์สินและอาจไม่เหลือทรัพย์สินใดๆ ให้แบ่งกันอีกต่อไปด้วย By www.siaminterlegal.com